"Let's take care of this wonderful planet," said Father Klaas

Text: Bart van Damme

Translation: Deepl.com and Bart Van Damme

Care is people's work. Caring for this wonderful planet will have to come from man. Because of the disappointment after a few years of politics, a man of integrity, a friend of mine, does what everyone understands, but of which everyone hopes that it will not happen. The good man who is virtuous leaves the political squabble. And then I realize: we will have to do it ourselves, each in his own square foot, each in his own little brain, each with his family and with his friends. That's where care for the wondrous planet starts. We step out of the ‘rat race’ and we definitively leave the path of thinking that we can save society, let alone the world. We can save our neighbourhood, yes. We can put our own region on the map. We can make culture together. We can, above all, be neat and polite to each other. We can be hospitable. And that means that we receive newcomers, embrace and share the table with them, but not necessarily the bed. We set our limits, we go out of our way once in a while, we also like to explore this globe, but travelling wouldn't be travel if it didn't end at home.

Airlift

And when a Chinese man is looking for his way in Ghent, we talk to him and help the poor man as good as we can. It should be self-evident. Look, I learned that from a week in Scotland to make Meetjesland a ‘flourishing destination’. That's what I learned as well after two days of lectures and thinking exercises to turn ‘Travel to Tomorrow,’ a vision for the future of Tourism Flanders, into a new perspective on tourism and economy. And, no, I have no intention of never getting on an airplane again, nor of never eating a steak again, but of making moderate use of it, and the discussion about aviation must also be held, certainly in the week that the chief of the ‘new’ airline Air Antwerp, an airlift between the ‘great’ city of Antwerp and London, is starting up, arguing that disembarking from the Eurostar to Brussels-Midi does seem to be arriving in Kosovo. Look, that kind of arrogance is something we need to get rid of. That kind of foolishness leads us to ruin. And all this while Flanders is allowed to show some ambition. I am a little jealous of the 8,000 km of hedges that the Walloons want to build. And on the attempt at civic participation that the government in German-speaking Belgium is setting up. But I also welcome the ambition to create at least three national parks in our fully developed landscape, as written down in the Flemish Government's starting memorandum.

Hydrogen from air

As well I embrace the intentions of ‘Travelling to Tomorrow’. The will to excel as a society is not a bad thing, but one thing and another compels us to be modest. Why not take a look at the cycling city of Copenhagen, at the city of the warm welcome called London, at the country of friendliness Portugal and at the country of spatial planning Holland? Look, I am a dreamer. But please, keep this text and I say that flying on solar energy or hydrogen will no longer be considered science fiction within two decades. We have to dare to talk about it and many smarter people will make it happen. With unforeseen circumstance, Flemish scientists turned air into hydrogen this spring. First time in history! For me, this was the news item of the year. As a youngster, I also thought it was an absurd idea that Japanese people on the other side of the world were walking on the streets with their phones, and I honestly never thought that the water in the city centre of my beloved city of Ghent would ever get clean, let alone that there would be fish swimming in it. Nowadays the water is okay. So that's what I learned at the 'Travelling to Tomorrow' conference in Bruges: we are capable of a lot.

The paradise from the songs

Father Klaas of the Capuchins in Bruges summed up the entire Tourism Flanders-summit with his phrase 'let’s take care of this wonderful planet'. We can learn from this as well. We don't have to make it too difficult, people, let's sweep on our own doorstep and strive for 'the good'. And above all: let's do as my Scottish friends do and ask the right open questions. Where do we want to go with this piece of Europe? What brings us happiness? And how would we like to be received when we arrive somewhere in a mountain village in Spain or Slovenia? What experience can it be to discover Michelangelo in Bruges? Or to find out how the power of Gruuthuuse was also the power of the brewer and how beer in this way has still remained an important economic factor in our country? The medieval people were not primarily interested in alcohol and intoxication, after all, but rather in the desire for potable water in which there was no plague or cholera to flourish.  Bruges' prosperity was a weapon against doom and gloom and a free port against misery. The ambition to make Flanders a paradise is not new. It occurs in many old songs. This is no different in Scotland. On a facade in Kirriemuir I read the little Scottish words 'Jamais Arrière' on the cloth hall. In Ghent it is called 'Vooruit' and in Holland 'Luctor et emergo'. We dream of progress. But we sometimes forget that we have to achieve this ourselves. Never alone, but with our hands on the team. Little by little. We have to be aware of that. Or as former director Guido Vereecke of De Brakke Grond in Amsterdam once informally put it to me: "Community must be built".

We have to do 'good'

So far so good. On my bedside table lies the book 'Most people are good' by the Dutch historian Rutger Bregman, and I’m ready to read it. Bregman became world famous for his 'Tax Avoidance' intervention at the summit in Davos. A bit of a stuntman, I thought. His interview in the newspaper De Morgen last week won me over. Of course he is right. Most of us are good. And if you're good, you shouldn't hide. Small or big responsibility, whatever. Care is the work of man. And most of the time we get away with it. We, the human species. In tourism, in mobility, in the field of energy, we can take steps very quickly. The earth has its limits and we shouldn't play games with that. But I'm not so pessimistic. After all, the world could have been destroyed several times already, think of Hiroshima, Chernobyl, freon as the cause of the hole in the ozone layer, tobacco, asbestos, the oil spill in the Gulf of Mexico, the Brazilian and Greenlandic forest fires or Fukushima. And so on. And so on. But I don't feel guilty. And apparently we have a good guardian angel. He's where people are good. And that's what we're going to work on. With most of us. You know, only hope remained in the Box of Pandora.

“Laten we zorg dragen voor deze wonderlijke planeet”, zei Pater Klaas

Zorg is mensenwerk. Zorg dragen voor deze wonderlijke planeet zal van de mens moeten komen. Door de ontgoocheling na enkele jaren politiek doet een integer mens, een vriend van mij, wat iedereen begrijpt, maar waarvan iedereen hoopt dat het niet gebeurt. De brave mens die deugt, verlaat het politieke gekrakeel. En dan rijst bij mij het besef: we zullen het zelf moeten doen, elk op zijn vierkante meter, elk in zijn beetje hersenen, elk met zijn familie en met zijn vrienden. Daar start de zorg voor de wonderlijke planeet. We stappen uit de rat race en we verlaten definitief de denkpiste dat we de maatschappij laat staan de wereld kunnen redden. Wij kunnen onze buurt redden, ja. Wij kunnen onze eigen streek op de kaart zetten. We kunnen cultuur met kleine c maken en Cultuur met grote C kraken. We kunnen, voor alles, opnieuw netjes en beleefd zijn tegen elkaar. We kunnen gastvrij zijn. En dat wil zeggen dat we nieuwkomers ontvangen, omarmen en met hen de tafel delen, maar niet persé het bed. We stellen onze grenzen, gaan al eens uit de bol, we gaan ook graag op ontdekking op deze wereldbol maar reizen zou geen reizen zijn als het niet eindigt thuis, waar de Stella staat.

Luchtbrug

En als in Gent een Chinees de weg aan het zoeken is, spreken we hem aan en helpen de arme man zo goed en zo kwaad als het kan. Het zou een evidentie moeten zijn. Kijk, dat heb ik geleerd na een weekje Schotland om van Meetjesland een flourishing destination te maken. Dat heb ik geleerd na twee dagen lezingen en denkoefeningen om van Reizen naar Morgen, een toekomstvisie van Toerisme Vlaanderen, tot een nieuwe kijk op toerisme en economie te maken. En, neen, wars van heel wat moraalridderij ben ik niet van plan om nooit meer in een vliegtuig te stappen of nooit geen biefstuk meer te verorberen maar matig gebruik kan helpen en ook de discussie over luchtvaart moet gevoerd worden, zeker in de week dat een onverlaat Air Antwerp, een luchtbrug tussen het grote Deurne en Londen, opstart met als argument dat uitstappen van de Eurostar aan Brussel-Zuid wel lijkt op toekomen in Kosovo. Kijk, dat soort arrogantie, daar moeten we vanaf. Dat soort dwaze kloterijen leidt ons tot de ondergang. En dat terwijl Vlaanderen wel wat ambitie mag tonen. Zo ben ik wel een beetje jaloers op de 8.000 km hagen die de Walen willen aanleggen. En op de poging tot burgerparticipatie die de regering in Duitstalig België op poten zet. Maar ook de ambitie om minstens drie nationale parken in ons volgebouwd landschap te creëren in de startnota van de Vlaamse regering, juich ik toe.

Waterstof van lucht

Net als de intenties van Reizen naar Morgen. De wil om te excelleren als maatschappij is niet slecht maar één en ander noopt ons tot bescheidenheid. Waarom eens niet gaan kijken naar fietsstad Kopenhagen, naar stad van de warme welkom Londen, naar het land van de vriendelijkheid Portugal en naar het land van de ruimtelijke ordening Nederland? Kijk, ik ben een dromer. Maar hou deze tekst eventjes bij en ik zeg dat vliegen op solar energy of waterstof binnen de twee decennia niet meer als science fiction zal beschouwd worden. We moeten er durven over praten en veel slimmere mensen zullen het waarmaken. Zolang de geest maar uit de fles is. Met deze ongedwongenheid maakten deze lente Vlaamse wetenschappers waterstof van lucht. Een wereldprimeur. Voor mij hét nieuwsitem van het jaar. Ik vond het als jongeling ook een absurd idee dat Japanners aan de andere kant van de wereld met hun telefoon op straat liepen en ik had eerlijk gezegd nooit gedacht dat het water in de binnenstad van mijn geliefde stad Gent ooit proper zou geraken, laat staan dat er vissen zouden in zwemmen. Dat heb ik dus wel geleerd op het ‘Reizen naar Morgen’-congres in Brugge: wij zijn tot veel in staat.

Het paradijs van liedjes

Met zijn zinnetje ‘zorg dragen voor deze wonderlijke planeet’ vatte pater Klaas van de Brugse Kapucijnen het hele congres (met een modern woordje ‘summit’ geheten) samen. Ook daar kunnen we van leren. We hoeven het allemaal niet te moeilijk te maken, mensen, laten we vegen voor eigen deur en ‘het goede’ nastreven. En vooral: laten we doen zoals mijn Schotse vrienden en de juiste open vragen stellen. Waar willen we met dit stukje Europa naar toe? Wat verschaft ons geluk? En hoe zouden wij willen ontvangen worden als we ergens in een bergdorpje in Spanje of Slovenië toekomen? Welke beleving kan het zijn om Michelangelo in Brugge te ontdekken? Of te weten te komen hoe de macht van Gruuthuuse ook de macht van de brouwer was en hoe bier op deze manier nog steeds een belangrijke economische factor in ons land is gebleven? Het was de middeleeuwers niet in de eerste plaats om de alcohol en de roes te doen, immers, maar wel om het verlangen naar drinkbaar water waar geen pest en cholera welig in tierde.  De Brugse welvaart was een wapen tegen doemdenken en een vrijhaven tegen ellende. De ambitie om een paradijs van Vlaanderen te maken, is niet nieuw. Het komt voor in tal van oude liedjes. Dat is in Schotland niet anders. Op een gevel in Kirriemuir las ik op de lakenhalle de weinig Schotse woorden ‘Jamais Arrière’. In Gent noemt het ‘Vooruit’ en in Nederland ‘Luctor et emergo’. We dromen van vooruitgang. Maar we vergeten wel eens dat we dit zelf moeten bewerkstelligen. Nooit alleen, maar wel met de handen aan de ploeg. Beetje bij beetje, met soms ook wat processie van Echternach. Daar moeten we ons van bewust zijn. Of zoals voormalig directeur Guido Vereecke van De Brakke Grond in Amsterdam het ooit informeel tegen mij formuleerde: “Aan gemeenschap moet getimmerd worden.”

Deugen moeten we doen

Allez, vooruit. Op mijn nachttafel ligt het boek ‘De meeste mensen deugen’ van de Nederlandse historicus Rutger Bregman klaar. Bregman werd wereldberoemd vanwege zijn ‘Tax Avoidance’-tussenkomst op de top in Davos. Een beetje een stuntman, vond ik. Zijn interview in De Morgen vorige week heeft me over de streep getrokken. Hij heeft natuurlijk gelijk. De meesten van ons deugen. En wie deugt, moet zich niet verstoppen. Kleine of grote verantwoordelijkheid, n’importe. Zorg is mensenwerk. En meestal komen we ermee wij weg. Wij, de mensensoort. In toerisme, in mobiliteit, op het vlak van energie kunnen we heel snel stappen zetten. Door de denkbeeldige tering naar de nering te zetten. De aarde heeft haar limieten en daar moeten we geen spelletjes mee spelen. Maar ik ben niet zo pessimistisch. De wereld kon immers al verschillende keren naar de haaien geweest zijn, denk aan Hiroshima, Tsjernobyl, freon als oorzaak van het gat in de ozonlaag, tabak, asbest, de olieramp in de Golf van Mexico, de Braziliaanse en Groenlandse bosbranden of Fukushima. Enzovoort. Enzovoort. We hebben het al bruin gebakken. Wij, de mensensoort. Maar ik voel me niet schuldig. En we hebben blijkbaar een goede engelbewaarder. Die zit daar waar mensen deugen. En daar gaan we mee aan de slag. Met de meesten van ons. Weet je, alleen hoop bleef in de Doos van Pandora zitten.